Mimo że wiele osób nadal traktuje testament jako dokument sporządzany przez osoby starsze, ciężko chore bądź dysponujące dużym majątkiem, które chcą za życia uregulować swoje sprawy finansowe, coraz częściej ostatnią wolę spisują również ludzie młodzi, którzy w ten sposób pragną zarządzić swoim majątkiem na wypadek nagłej śmierci. Dzięki temu uniknie się sytuacji, w której spadek otrzymają spadkobiercy ustawowi. Czy warto spisać testament?
Rodzaje testamentów
Wyróżniamy dwie podstawowe grupy testamentów:
- zwykłe, czyli testament holograficzny (spisany ręcznie), notarialny (sporządzony przez notariusza) i allograficzny (ustne oświadczenie),
- szczególne – testament ustny, podróżny (spisany na statku lub w samolocie), wojskowy.
Czy warto spisać testament?
Testator spisując testament nie tylko zabezpiecza przyszłość najbliższych osób, które wskaże jako swoich spadkobierców (niekoniecznie tych, których określa ustawa), lecz także zyskuje pewność, że po jego śmierci zgromadzony majątek zostanie podzielony zgodnie z jego wolą.
Zbiór przepisów regulujących dziedziczenie ustawowe jasno określa, że w pierwszej kolejności majątek należy się najbliższej rodzinie, a dopiero w sytuacji, gdy zmarły nie miał takich osób, spadek mogą otrzymać dalsi krewni. Tymczasem zdarza się, że spadkodawca przez lata nie utrzymywał kontaktu z dziećmi czy rodzeństwem, za to miał bardzo dobry kontakt z kuzynem, według prawa jednak to właśnie najbliższej rodzinie, a więc dzieciom czy rodzeństwu przypadnie majątek. Aby uniknąć takiej sytuacji, warto sporządzić ostatnią wolę. W ten sposób w dowolny sposób można rozdysponować majątkiem, a także wydziedziczyć określone osoby, gdy istnieją ku temu przesłanki.
Dodatkowo testament umożliwia przekazanie poszczególnych składników majątku konkretnym spadkobiercom. Testator może zawrzeć w ostatniej woli zapis zwykły bądź windykacyjny, ustalając kto otrzyma dom, samochód czy firmę. Dziedziczenie ustawowe nie daje takiej możliwości. Każdy ze spadkobierców staje się współwłaścicielem całego majątku aż do momentu działu spadku.
Kiedy warto spisać testament?
Testament warto spisać, gdy ma się niepełnoletnie dzieci. Według przepisów w przypadku śmierci jednego z rodziców, w pierwszej kolejności spadek będą dziedziczyć małżonek i dzieci, a więc do czasu ukończenia 18. roku życia majątkiem małoletnich będzie zarządzać sąd rodzinny. Jeśli zatem żona chciałaby w przyszłości sprzedać mieszkanie, które w połowie należy do niej, musiałaby uzyskać zgodę sądu, który nie zawsze przychyla się do wniosku rodziców. Aby zapobiec takiej sytuacji warto spisać tzw. testament wzajemny, w którym oboje małżonków wskazuje siebie nawzajem, jako wyłącznych spadkobierców. Dzięki temu w razie śmierci jednego z nich, druga osoba może w całości zarządzać nieruchomością.
Sporządzenie testamentu to także doskonałe rozwiązanie dla osób żyjących w nieformalnych związkach, które po śmierci partnera według polskich przepisów traktowane są jako osoby obce, a więc nieuprawnione do dziedziczenia spadku oraz dla ludzi samotnych, którzy nie posiadają rodziny ani krewnych. Zgodnie z prawem, po ich śmierci majątek przypadnie gminie ostatniego miejsca zamieszkania, bądź w przypadku niemożności jej ustalenia Skarbowi Państwa. Spisując testament, takie osoby mogą wskazać jako spadkobierców swoich przyjaciół, określoną fundację, bibliotekę czy muzeum.