Sprawy związane z podziałem majątku warto uporządkować jeszcze za życia. Zaniedbanie tej kwestii sprawia, że najbliżsi zmarłego często nie mogą porozumieć się co do podziału dóbr, a to rodzi długotrwałe konflikty. Dobrze więc przygotować testament, w którym wskażemy spadkobierców i przysługujące im części spadku. Jednym z rodzajów testamentów jest testament holograficzny, czyli własnoręczny. Co warto wiedzieć na temat takiego dokumentu?
Czym jest testament?
Testament to forma rozporządzania majątkiem na wypadek śmierci. Zapisy zawarte we wspomnianym dokumencie wchodzą w życie dopiero po śmierci spadkodawcy. Testament może sporządzić każda osoba mająca zdolność do czynności prawnych.
Testament należy sporządzić osobiście, nie ma możliwości przygotowania takiego dokumentu za pośrednictwem pełnomocnika. Każdy spadkodawca sporządza testament w swoim imieniu. W polskim prawie nie funkcjonują testamenty wspólne, na przykład małżeńskie.
Testament własnoręczny
Kwestie dotyczące testamentu własnoręcznego, inaczej holograficznego, regulowane są przez art. 949 k.c., zgodnie z którym:
„§ 1. Spadkodawca może sporządzić testament w ten sposób, że napisze go w całości pismem ręcznym, podpisze i opatrzy datą.
- 2. Jednakże brak daty nie pociąga za sobą nieważności testamentu własnoręcznego, jeżeli nie wywołuje wątpliwości, co do zdolności spadkodawcy do sporządzenia testamentu, co do treści testamentu lub co do wzajemnego stosunku kilku testamentów”.
Zgodnie z przytoczonymi powyżej paragrafami, dokumenty sporządzone na komputerze, maszynie, jak również te, w przypadku których spadkodawca dyktował treść osobie trzeciej, uznane będą za nieważne.
Treść testamentu powinna dotyczyć rozdysponowania majątkiem lub jego częścią. Spadkodawca może powołać zarówno jednego, jak i kilku spadkobierców. Spadkobiercą jest osoba, która wstępuje w prawa, jak i w obowiązki zmarłego, musi to być osoba żyjąca w dniu odczytania testamentu.
W testamencie własnoręcznym nie wymieniamy poszczególnych części majątku, nie możemy przydzielić konkretnym osobom konkretnych przedmiotów. Możemy natomiast określić części spadku, które przypadają każdej z osób powołanych do dziedziczenia. Za część spadku przyjmuje się wartości wyrażone w ułamku, np. ½ , ⅓ , ¼. Testament można w każdej chwili odwołać.
Kiedy testament będzie nieważny?
Spisany ręcznie testament będzie nieważny w następujących przypadkach:
- brak własnoręcznego podpisu,
- jeśli testament nie został spisany własnoręcznie,
- brak daty (jeśli spadkodawca sporządził kilka testamentów),
- jeśli dokument sporządzony został pod wpływem groźby,
- jeśli świadome lub swobodne podjęcie decyzji i wyrażenie woli przez spadkodawcę było niemożliwe (na przykład na skutek choroby psychicznej),
- jeśli testament sporządzony został przez osobę niepełnoletnią,
- jeśli spadkodawca działał pod wpływem błędu i istnieje możliwość, że jeśli nie byłby w błędzie, treść testamentu wyglądałaby inaczej,
- jeśli został sporządzony wspólnie z inną osobą.
Testament własnoręczny, jak już sama nazwa wskazuje, musi być napisany własnoręcznie. Należy własnoręcznie napisać całą treść dokumentu, a na końcu złożyć podpis. Testament powinien też zawierać datę.